وأمرهم شوری بینهم؛
وکارآنها از طریق مشورت در میانشان انجام می شود.
سوره شوری /آیه 38
-در زبان عربی "شِرتُ العسل وأشرتََُه" به
معنای جدا کردن عسل از موم به کار رفته است .در این کار عسل خالص از ناخالصی جدا می شود.مشورت نیز از همین ریشه وبه معنای نظر خواهی از دیگران است . گویا با این کار نظر درست از نادرست مانند عسل از موم جدا می شود.
-هر یک از ما هر قدر هم که صاحب فکر واندیشه باشیم نمی توانیم به همۀ جنبه های یک کار توجه کنیم وبعضی از ابعاد مسأله برایمان پنهان خواهد ماند.در مشورت ،عقل وتجربۀ دیگر انسان ها به کمک ما می آید وجنبه هایی از کار که مورد غفلت واقع شده ،روشن می شود.در نتیجه می توانیم بهتر تصمیم بگیریم.
- خداوند پیامبر اسلام را با همۀ دانایی که داشت به مشورت در کارها توصیه می کند.مطالعۀ روش زندگی ایشان هم گواه این مطلب است. ایشان با وجود آنکه رهبر جامعۀ اسلامی بودند ازنظر یاران خود دربارۀ شیوۀ جنگیدن وکارهایی از این دست بهره می بردند.
-به فرمودۀ پیامبر گرامی کسی که در کارهای خود مشورت کند قطعاًبه راه راست ومطلوب هدایت می شود.
همچنین فرمودند: هیچکس هرگز با مشورت بدبخت و با استبداد رأى، خوشبخت نشده است.
امیر مؤمنان ،علی (ع) نیز فرمودند:هیچ پشتیبان وتکیه گاهی همچون مشورت نیست ؛مشورت عین هدایت است.
در سخن دیگری از ایشان آمده است: کسى که استبداد به رأى داشته باشد هلاک مىشود و کسى که با افراد بزرگ مشورت کند در عقل آنها شریک شده است
-بعضی با مشورت سعی می کنند مسئولیت تفکر واندیشه را از خود سلب کرده واین کار را به دیگری واگذارند.این گروه از این نکته غافلند که هر کس مسئول کار های خویش است وباید براساس نعمت عقل که خدا در اختیار او قرار داده برای کارهای خود تصمیم بگیرد. اکسیرمشورت تنها کمک از دیگران برای تقویت عقل و اندیشه است ونه تعطیل کردن عقل خود.
-وظیفۀ ما پس از مشورت وجمع بندی نظر دیگران، توجه به نتیجۀ به دست آمده است .در این مرحله از سرزنش دیگران ویا سست شدن دربین انجام کار ترسی نداشته وفقط به خدا توکل می کنیم .ما وظیفۀ خود را انجام می دهیم وخدا هم وکیل ومحافظ ما خواهد بود:"فإذا عزمتَ فتوکّل علی الله" (آل عمران/159).
-مطمئناًدر هر موضوعی با هر کسی نمی توان مشورت کرد.باید سعی کنیم کارمان را با متخصص وکسی که از آن اطلاع کافی دارد در میان بگذاریم. از مشورت با افرادی که غرض های شخصی را در مشاوره دخالت می دهند بپرهیزیم؛به سراغ کسانی برویم که خیر خواه ما هستند.علی (ع)سه ویژگی مهم را برای طرف مشاوره بیان می فرمایند:
1.با افراد بخیل مشورت نکن زیرا تورا از بخشش و کمک به دیگران بازمىدارند و از فقر مىترسانند؛
2. با افراد ترسو مشورت نکن زیرا آنها تورا از انجام کارهاى مهم بازمىدارند؛
3. نیز با افراد حریص مشورت نکن که آنها براى جمع آورى ثروت و یا کسب مقام، ستمگرى را در نظر تو جلوه مىدهند.
-مشاوره، مخصوص امور شخصی وروزمرۀ زندگی انسان ونیز نحوۀ اجرای قوانین الهیست.بنابراین دراصل احکام وقوانین الهی مشورت جایی ندارد. تنها نظر متخصصان دین است که براساس وحی خداوند،گفتار ورفتار معصوم ،وظیفۀ ما را در کارهای دینی وشرعی مشخص می کند نه مشورت با دیگران .
این نوشته در تاریخ 28شهریور1386 در صفحه قرآن روزنامه ایرانچاپ شده است.